MANDOLINA - MUZEJ ZVUKA

Mandolina je kordofoni instrument, čije ime označava malu mandolu, a potiče od italijanske reči za badem, najverovatnije zato što njegov oblik asocira na korpus ovog instrumenta. Razvoj mandoline usko je povezan sa lautom budući da proizilazi iz njene upotrebne tradicije. Najpre je tokom 16. veka nastala mandora koja je imala 4 jednostruke ili dvostruke žice i bila je rasprostranjena u Francuskoj, Nemačkoj i Engleskoj, dok je italijanska verzija ovog instrumenta imala 5 ili 6 jednostrukih ili dvostrukih žica, štimovanih u kvartama sa jednom tercom. Naziv mandola prvi put je zabeležen 1589. godine u Firenci, a termin mandolina prvi je upotrebio znameniti graditelj instrumenata Stradivari, kako bi označio malu mandolu. Od sredine 18. veka pojavljuje se napolitanska mandolina sa 4 dvostruke metalne žice sa štimom kao kod violine, a ton se proizvodi perom ili trzalicom od kornjačevine. Uz ovaj oblik postojale su i milanska, đenovska, brešanska, lombardijska, venecijanska i sicilijanska mandolina, koje se od napolitanske razlikuju prema broju i vrsti žica ili obliku. U ovom periodu mandolina postaje jedan od najpopularnijih instrumenata u Italiji i Francuskoj i bila je podjednako prisutna u svim društvenim slojevima.

Zlatnom dobu mandoline značajno su doprineli italijanski kompozitori, graditelji, virtuozi i pedagozi, koji su ovaj instrument afirmisali i prenosili ga dalje, podučavajući bečku i parisku aristrokratiju. Među poznate italijanske kompozitore i pedagoge mandoline iz 18. veka ubrajaju se Karlo Ćećere, Đovani Đervazi i Gabriele Leone, a ovaj instrument je privlačio pažnju i drugih autora baroknog i klasičnog perioda. Antonio Vivaldi je napisao tri koncerta za mandolinu, u pratnji gudačkog orkestra i čembala, Mocart ju je koristio u svoje dve pesme iz 1781. godine, a svakako je najpoznatija Don Đovanijeva serenada uz mandolinu iz istoimene opere. Takođe, Betoven je u mladim godinama komponovao dve sonate i varijacije za mandolinu.

Čućete Sinfoniju za mandolinu u Be-duru Đuzepa Đulijana i Koncert u A-duru Karla Ćećerea, u izvođenju solistkinje Dorine Frati i kamernog ansambla Simfonija Peruzina.